Kocimiętka - jak działa, czy jest bezpieczna i w jaki sposób jej używać?

Nietrudno zgadnąć, że nazwa kocimiętka (ang. catnip) wzięła się od niezwykłego wpływu jaki wywiera na koty ta niepozorna, przypominająca pokrzywę roślina. Dlaczego nasze domowe mruczki reagują na kocimiętkę w tak nietypowy sposób? I do czego możesz tę kocią słabość wykorzystać? O tym przeczytasz w poniższym artykule.

Jak działa kocimiętka na kota?

Substancją znajdującą się w kocimiętce, która oddziałuje na kota jest nepetalakton -  olejek eteryczny zawarty w liściach rośliny, przypominający swoim działaniem kocie feromony. To pod jego wpływem kocie zachowanie potrafi tak bardzo się zmienić. Kot, który wyczuje  kocimiętkę jest rozluźniony, pobudzony i podekscytowany. Zachowania, które możesz zaobserwować to:

• ocieranie się i tarzanie w miejscu, gdzie kot wyczuwa kocimiętkę;
• drapanie, lizanie i podgryzanie kocimiętkowych liści, suszu lub zabawki;
• ślinienie się;
• kopanie zabawki z kocimiętką tylnymi nogami,
• głośne mruczenie lub miauczenie.

Po trwającej kilka do kilkunastu minut ekscytacji przychodzi uspokojenie. Kot odpręża się i przez chwile może być nieco nieobecny, a jego reakcje spowolnione. Po kolejnych kilku minutach zachowanie kota wraca do normy, a sam kot pozostaje niewrażliwy na dalsze działanie kocimiętki przez kolejnych kilka godzin. 

Co ciekawe, nie tylko nasze domowe mruczki odczuwają wyraźną słabość do kocimiętki. Jej czarowi ulegają także lamparty, jaguary i lwy. To dopiero musi być widok! :) 

Dlaczego niektóre koty nie reagują na kocimiętkę?

Według badań, wrażliwość na kocimiętkę wykazuje nieco ponad połowa populacji kotów domowych. Wystąpienie reakcji i jej siła uwarunkowane są genetycznie. Na działanie rośliny odporne są koty bardzo młode (do 3 miesiąca), a koty starsze reagują na nią zwykle słabiej niż koty w wieku rozrodczym. Kastracja nie ma wpływu na kocimiętkowe upodobania kota. 

Jeśli Twój kot nie jest wrażliwy na kocimiętkę możesz spróbować innego kociego atraktantu, czyli gałązek matatabi. Ich działanie jest bardzo podobne, z tą różnicą, że wrażliwość na substancje zawarte w matatabi wykazuje zdecydowana większość kotów. 

Więcej na ten temat dowiesz się z artykułu "Czym jest i jak działa na kota matatabi?"

Kocimiętka kocimiętce nierówna, czyli jaki produkt z kocimiętką najlepiej wybrać?

Czasem kot reaguje na jeden produkt z kocimiętki a na obecność innego pozostaje zupełnie niewzruszony. Dlaczego tak się dzieje? Wynika to z różnej zawartości olejków eterycznych w każdym z nich.  

W sprzedaży dostępnych jest obecnie bardzo wiele kocimiętkowych preparatów począwszy od sprayów, po kocimiętkę sproszkowaną, pokruszoną, aż po specjalne kocimiętkowe drażetki. Nie brakuje też zabawek, zawierających w sobie kocimiętkę (a nawet coraz trudniej o zabawki jej nie zawierające). Jeśli jednak producent zamiast dobrze zasuszonych, pełnych olejków eterycznych liści, wybierze surowiec gorszej jakości lub użyje kocimiętkowych "odpadów" np. w formie pokruszonych łodyżek, ilość terpenów w nich zawartych może okazać się niewystarczająca, aby zadziałać na kota w pożądany sposób. 

Dlatego ważnym jest, aby wybierać kocimiętkę ze sprawdzonych źródeł, tak by była ona odpowiedniej jakości. Wtedy już mała szczypta potartego w palcach suszu w zupełności wystarczy, aby rozruszać każdego kocimiętkowego sympatyka. Najlepszą (naszym zdaniem) kocimiętką dostępną obecnie na rynku jest suszona kocimiętka KONG i kocimiętka w sprayu tej samej marki. Z kolei najmocniej pachnąca kocimiętkowa zabawka to zdecydowanie Mysia Moc marki Petstages (jest duża i w całości wypełniona aromatycznym suszem świetnej jakości). Ciekawym pomysłem są też zabawki, do których sam możesz wkładać świeże porcje kocimiętki, jak szczurek lub jeżyk. Kieszonka na kocimiętkę sprawia, że nawet po długim czasie zabawka będzie nadal niezwykle atrakcyjna w kocich oczach. 

Jak możesz wykorzystać kocimiętkę w codziennym życiu z kotem?

Jeśli Twój kot jest czuły na kocimiętkowe wdzięki nic nie stoi na przeszkodzie, aby wykorzystać tę słabość także do celów innych niż sama zabawa. Ilość sytuacji, w których kocimiętka znajduje bowiem zastosowanie wydaje się być nieograniczona, a oto przykłady niektórych z nich:

• zachęcanie kota do zabawy, szczególnie jeśli od dawna nie bawił się i potrzebujemy czegoś na „przełamanie lodów”;
• zmniejszenie napięcia po przebytym stresie, np. wizycie gości, podróży, wizycie u weterynarza;
• ośmielenie kota nieśmiałego i przestraszonego;
• rozruszanie kociego seniora;
• wyciągnięcie kota z kryjówki, z której nie zamierza sam wyściubiać nosa;
• zachęcenie kota do używania drapaka, przebywania w określonym miejscu (poprzez spryskiwanie, lub wcieranie proszku w wyznaczone miejsca);
• zachęcenie kota do zabawy określonymi przedmiotami (samodzielnej i w interakcji z opiekunem);
• tworzenie pozytywnych skojarzeń z obiektami których kot się obawia np. transporterem lub osobami do których czuje dystans, np. gośćmi.
• wsparcie terapii behawioralnej kota (po konsultacji ze specjalistą).

Czy kocimiętka może zaszkodzić kotu?

Pomimo wielu zalet, trzeba zaznaczyć, że kocimiętka nie jest dobra dla każdego kota. W jej działanie wpisane jest bowiem tzw. odhamowanie behawioralne, które mówiąc wprost może doprowadzić do zachowań agresywnych zwłaszcza u kotów, które z natury są bardzo pobudliwe i mają problem z kontrolą emocji. Z tego powodu, należy zachować szczególną ostrożność podając kocimiętkę kotom żyjącym w grupie (najlepiej na ten czas je rozdzielić) oraz unikać głaskania kota w czasie kocimiętkowych szaleństw. Jeśli zaobserwujesz, że kocimiętka zamiast relaksacji i przyjemności powoduje u Twojego kota nadmierną ekscytację i zachowania niepożądane po prostu zrezygnuj z jej podawania. 

Czy kocimiętka może uzależniać?

Pomimo swojego silnego odziaływania na koty, przypominającego w pewnym sensie narkotyczne odurzenie, kocimiętka jest całkowicie bezpieczna i nieuzależniająca. Reakcja na kocimiętkę trwa stosunkowo krótko, bo około 10 – 15 min, po czym kot przyzwyczaja się do niej i przestaje się nią interesować. Kolejne pobudzenie następuje zazwyczaj po kilku godzinach, jednak po pewnym czasie reakcje mogą ulec osłabieniu na skutek przyzwyczajenia organizmu do obecności nowej substancji. 

Czy kot może zjadać kocimiętkę?

Niektóre koty nie tylko turlają się w kocimiętce, ale również chętnie liżą ją i zjadają. Na szczęście nie jest to dla nich niebezpieczne. Na rynku pojawiło się nawet kilka rodzajów przysmaków i karm dla kotów zawierających dodatek kocimiętki. Oczywiście kot nie powinien się nią zajadać, ale skubnięcie od czasu do czasu na pewno mu nie zaszkodzi. 

Czego możesz użyć zamiast kocimiętki?

Na koniec warto dodać, że nie tylko kocimiętka potrafi wprawiać koty w euforyczny nastrój. Podobne właściwości wykazują np. waleriana (kozłek lekarski), wspomniane już matatabi, a według niektórych nawet... zwykły tymianek. Co więcej, każdy kot może mieć swoje indywidualne upodobania i reagować entuzjazmem na raczej niespodziewane zapachy. Sama osobiście znam dwa koty reagujące euforią na zielone oliwki i jednego, który nie może oprzeć się urokowi świeżo obranego ziemniaka. ;)